Falcon 9

SpaceX ve Roketler

SpaceX, Amerika’nın dahi olarak gördüğü, PayPal ve Tesla Motors‘un CEO’su olan Elon Musk tarafından, Mars’ın kolonileştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan uzay taşımacılığının maliyetlerini düşürmek amacıyla 2002’de kuruldu. Elon, herkesin olmaz dediği projeleri, bilimsel bir gerekçeleri göstererek insanlara kanıtlayan bir dahi ve inandığı şey uğruna yoluna son hız devam eden bir kişi. İnandığı şey uğruna sırf servetinin 100 milyon dolarını SpaceX’e yatırdı. 2008’de, girişimcilikle ilgilenen Founders Fund şirketinden 20 milyon dolar yatırım aldı. 2012 yılında, şirketin üçte ikisi Elon Musk’a aitti ve 70 milyonluk hissesi, piyasada 870 milyon dolar olduğu söylenmişti.

SpaceX’in en büyük adımları, tekrar kullanabilmek için üretilen Falcon 1, ve Falcon 9; Falcon 9 tarafından yörüngeye çıkarılmış olan, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS)‘na malzeme götürmek üzere Dragon insansız uzay aracıdır.

Falcon 1, beş kez fırlatıldı ve ilk üç fırlatmada başarsızlıkla karşılaştı. Dördüncüsünde, roket yörüngeye yerleşti. Beşincisinde de ilk ticari uçuşunu gerçekleştirdi ve RazakSAT Uydusu‘nu dünya yörüngesine yerleştirdi. Ara versiyonlarından sonra yerini Falcon 9’a bıraktı.

Falcon 9, 2010’da ilk fırlatışını yaptı ve Falcon 1’e göre çok daha verimli olduğu anlaşıldı. Toplamda 15 uçuş gerçekleştirdi. Bu zamana kadar sadece uyduları yörüngesine yerleştirme işini yapan şirket, insanlı uçuşlar üzerinde çalışacaklarını duyurdu. Bunun üzerine Dragon modülü ile uzaya 7 astronota kadar mürettebat taşıyabilmesini amaçlandı. İlandan sonra yapılan fırlatmalar ile ISS’e astronot ve erzak taşıyabileceğini kanıtladı.

Falcon’nun bir sonraki versiyonu Falcon Heavy, 2015’ten sonra test edilmeye başlandı.

Tekrar Kullanılabilir Roket Projesi

Proje SpaceX’in kuruluş amacı. Şirket roketlerinin on kat daha dayanıklı olmasını ve on kat daha az maliyetli olmasını hedeflemekte. Uzaya gönderilen roketler önceden ya tekrar dünyaya düşerek dönüyor, ya da uzayın karanlığında kaybolup gidiyordu. Uzaya gönderilmek istenen erzaklar ya da astronotlar için her defasında yeni bir roket yapılması gerekiyordu. Daha sonradan “acaba gönderilen roketler tekrar kullanabilir mi?” sorusu üzerine geliştirilen Tekrar Kullanılabilir Roket Projesi, bu durumun gerçekleşebilmesinin mümkün olabileceğini gösteriyor.

Elon Musk’ın asıl yapmak istediği, çocukluk hayali olan Mars’ta kolonileşme olayını gerçekleştirmekti. Mars’ta koloni kurmayı gecikleştiren tek şeyin maliyetler olduğunu düşünüyor. Bu yüzden de maliyetleri azaltacak projeler üzerinde yoğunlaşılıyor. Ayrıca zamandan da kazanç sağlanması gerekiyor. Eğer roketler tekrar kullanılabilirse, roketlere harcanan zaman da ortadan kalkmış ve hedefe daha hızlı ulaşılmış olacaktır.

Falcon 9 Fırlatışları

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), uzay mekiklerinin 2011’de emekliye ayrılmasının ardından UUİ’ye ikmal için SpaceX  şirketiyle anlaştı.

10 Ocak 2015’te Falcon 9, UUİ’ye malzeme ve bilimsel deneyleri taşıyan Dragon uzay aracını başarılı bir şekilde yörüngeye çıkardı. Asıl amaç nakliye götürmekten çok, dönüşteki inişi başarılı bir şekilde yapmaktı. Atlas okyanusundaki insansız bir platforma iniş yaparken 45 derecelik açıyla indi ve patladı.

14 Nisan 2015’te tekrar fırlatıldı ve yine başarısız bir iniş yapıldı.

28 Haziran 2015’te, 2.5 tonluk yüküyle UUİ’ye yapılması planlanan sekizinci kargo görevinde ateşlemenin 2 dakika sonrasında, saniyede 1 kilometre hıza ulaşmasının hemen ardından infilak ederek parçalara ayrıldı. SpaceX, “yükselme esnasında bilinmeyen bir sorun nedeniyle” düştüğünü açıkladı. Falcon 9, UUİ’ye kargoyu bıraktıktan sonra Florida açıklarında yüzer platforma  dik bir şekilde inmesi planlanıyordu. Bu girişim de başarısız oldu.

17 Ocak 2015’te, Falcon 9, Jason 3 uydusunu başarılı bir şekilde yörüngesine yerleştirdi. İnişi yine Florida’daki yüzen platforma yapacaktı. Tam dik bir iniş yaptı diye düşünülürken platformun yüzeyindeki buzlanma ve denizdeki dalgalanmalar nedeniyle devrildi. Görev başarılıydı fakat tekrar kullanılması için beklenilen dik iniş başarısız oldu.

Herkes, başarılı bir şekilde iniş yaptı diye düşünüyorken Elon Musk inişin ardından Instagram’da bir video paylaştı.

Elon Musk’ın Mars’ta koloni kurma hayalini biraz daha ertelemesi gerekecek. Stabil olmayan inişler, roket masrafları, hatta başarısız fırlatışlar bile uzay serüveninde daha çok yol alınması gerektiğini gösteriyor. Atılan adımlar büyük, fakat yol uzun.